در حالیکه شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پروبیوتیک‌ها می‌توانند برای سلامتی مفید باشد، نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است دارای اثرات جانبی جدی نیز باشند. در یک پژوهش جدید در دانشگاه آگوستا، پژوهشگران نخستین رابطه‌ی شناخته‌شده بین استفاده از پروبیوتیک‌ها، رشد بیش از اندازه‌ی باکتری‌ها در روده‌ی کوچک و ظهور علایم تیرگی شعور را گزارش کردند. در این مطالعه مشخص شد بیمارانی که علایم گیجی و مشکلات تمرکز و نیز نفخ داشتند، دارای باکتری‌های زیادی در روده‌ی کوچک خود بوده و نیز سطوح بالایی از اسید لاکتیک D را دارند که در اثر تخمیر قند موجود در غذا توسط باکتری‌ها تولید می‌شود. ساتیش رائو، راهنمای این مطالعه توضیح می‌دهد که:

چیزی که ما می‌دانیم این است که باکتری‌های پروبیوتیک دارای ظرفیت منحصربه‌فردی در شکستن قند و تولید اسید لاکتیک D هستند. بنابراین اگر شما مقدار زیادی باکتری پروبیوتیک در روده‌ی خود ایجاد کنید، احتمالا خود را در وضعیت توسعه‌ی اسیدوز و تیرگی شعور قرار می‌دهید.

حالت درست این است که پروبیوتیک‌ها در روده بزرگ و نه در روده‌ی کوچک یا معده فعالیت داشته باشند ولی اگر آن‌ها تعدادشان خیلی زیاد باشد، می‌توانند در روده‌ی کوچک شروع به رشد کنند و عواقب آن می‌تواند جدی باشد. اسید لاکتیک D به‌طور موقتی دارای خاصیت سمی برای سلول‌های عصبی بوده و می‌تواند در فرایند شناختی افراد، توانایی فکر کردن و حس زمان مداحله کند.

پروبیوتیک‌ها باید به عنوان یک دارو در نظر گرفته شوند نه مکمل غذایی

در این مطالعه پژوهشگران دریافتند که برخی بیماران در خونشان دارای دو تا سه برابر مقدار طبیعی اسید لاکتیک D بودند و این امر منجر به حالت تیرگی شعور شده و می‌تواند برای ساعت‌ها پس از خوردن ادامه داشته باشد. گاهی اوقات این اثر می‌تواند سریع باشد؛ پژوهشگران بیماری را پیدا کردند که طی یک دقیقه پس از خوردن پروبیوتیک دچار تیرگی شعور و نفخ می‌شد. البته همه‌ی افراد در نتیجه‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها علایم یکسانی را تجربه نمی‌کنند و همه‌ی پروبیوتیک‌ها هم مثل هم نیستند، اما رائو می‌گوید که نتیجه‌ی مشاهدات بالینی او و همکارانش طی سه سال این است که هیچ کس نباید بدون توصیه پزشکی به طور مداوم یا ناگهانی مقدار زیادی پروبیوتیک استفاده کند. او می‌گوید پروبیوتیک‌ها باید به‌عنوان یک دارو در نظر گرفته شوند؛ نه مکمل غذایی.

پژوهشگران قبلا دریافته بودند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند منجر به بروز مشکلات سلامتی در افرادی که دارای روده‌ی کوتاه هستند شوند؛ افرادی که در آن‌ها روده‌ی کوچک به‌خوبی عمل نمی‌کند؛ اما یافته‌های جدید نشان می‌دهند که اگر باکتری‌ها در روده‌ی کوچک شروع به رشد کنند، می‌توانند موجب ایجاد مشکلات مربوط به نفخ و تیرگی شعور در افراد سالم هم شوند. خبر خوب این است که این علایم در بیشتر مواقع پایدار نیستند. زمانی که بیماران دارای مشکل تیرگی شعور و نفخ، با مصرف آنتی‌بیوتیک، رها کردن مصرف پروبیوتیک‌ها و اجتناب از غذاهای دارای پروبیوتیک‌ها مانند ماست، تحت درمان قرار بگیرند، بیشتر علایم کاهش می‌یابند. در حدود ۷۰ درصد از بیماران بهبودی قابل ملاحظه‌ای مشاهده شد و ۸۵ درصد از حالت تیرگی شعورشان از بین رفت و آن‌هایی که به مشکل نفخ دچار بودند نیز بهبودی‌هایی را گزارش کردند.

اگر شما به‌طور منظم پروبیوتیک مصرف می‌کنید یا مقدار خیلی زیادی ماست می‌خورید و از طرفی هم دچار مشکلات شناختی یا نفخ می‌شوید؛ احتمال دارد که این دو مورد با هم بی‌ارتباط نباشند.

یافته‌های این پژوهش در Clinical and Translational Gastroenterology منتشر شده‌است.